Rozmnażanie sosny z gałązki to łatwa metoda. Pozwala zachować właściwości drzewa rodzica. Dzięki niej szybciej dostajemy małe sosenki niż z nasion. W tym tekście omówimy, jak rozmnażać sosny używając rocznych pędów o długości 6–10 cm. Najlepiej ukorzeniają się, gdy szybko je posadzimy. Ważne, by nie wyschły.

Wybieraj zdrowe gałązki i nie dotykaj miejsca cięcia. Przechowuj materiały w foliowej torebce do sadzenia. Możesz też spróbować metody w wodzie. Wkładamy gałązkę 10–15 cm z jednym węzłem do przegotowanej wody. Często po kilku tygodniach wypuszczają korzenie.
Przy sadzeniu sosny istotne są cechy odmianowe. Na przykład odporność na mróz i szybkość wzrostu. Pinus sylvestris 'Watereri’ to dobry przykład. Później dowiesz się, jak wybrać gałązki, przygotować je i dbać o młode sosenki.
Kluczowe wnioski
- Rozmnażanie sosny z gałązki to sprawdzona metoda zachowująca cechy rodzicielskie.
- Sadzonki sosny najlepiej pobierać z jednorocznych pędów o długości 6–10 cm.
- Ukorzenianie w wodzie jest prostą alternatywą przed przesadzeniem do ziemi.
- Szybkie sadzenie i przechowywanie w folii zwiększa szanse na ukorzenienie.
- Metody rozmnażania sosny warto dobierać do odmiany i warunków glebowych.
Czym jest rozmnażanie sosny z gałązki?
Rozmnażanie sosny z gałązki to sposób na dostanie nowych drzew. Używa się do tego pędy od zdrowego drzewa. Sadzonki z tych pędów mają takie same właściwości jak roślina matka. To ważne, by zachować cechy dekoracyjne i praktyczne.
Definicja i znaczenie rozmnażania
Odcina się kawałek pędu i sprawia, że puszczają korzenie. Dzięki temu możemy szybko mnożyć dobre cechy drzew, jak kolor igieł.
Kluczowe metody rozmnażania
Do rozmnażania używa się różnych sposobów: sadzonków, okładów, siewów i szczepień. Focusujemy się na sadzonkach, bo to popularny wybór przy sosnach.
Ukorzenianie sadzonek można robić w ziemi albo w wodzie, z dodatkiem środków. Woda pozwala zobaczyć jak rosną korzenie. Ale trzeba dbać o czystość, by nie zgniły.
Dlaczego warto stosować tę metodę?
Ta metoda pozwala szybciej dostać drzewo z dobrze znanymi cechami niż siew. Sadzonkowanie pozwala na zachowanie cech jak kolor igieł. Siew może dać różne wyniki, bo rośliny się różnią genetycznie.
Stosując tę technikę, łatwiej planujemy nasadzenia. Sadzonki sosny dają nam kontrolę nad jakością młodej rośliny. I szybciej widać efekty.
Jakie są zalety rozmnażania sosny z gałązki?
Rozmnażanie sosny z gałązki przynosi wiele korzyści. To świetny sposób dla ogrodników i leśników na szybkie uzyskanie nowych roślin. Dzięki temu można też zachować cechy drzew matecznych.
Oszczędność czasu i kosztów
Przy sadzonkowaniu czas oczekiwania na młode drzewka jest krótszy niż przy siewie nasion. Dlatego rośliny szybciej rosną. Już po krótkim czasie mogą pojawić się korzenie i pierwsze przyrosty. Dodatkowo, zbieranie nasion to więcej pracy, a sadzonkowanie wymaga mniej miejsca i jest tańsze.
Utrzymanie cech rodzicielskich
Sadzonki sosny rozmnożone wegetatywnie wyglądają tak samo jak ich rodzice. Jest to szczególnie ważne w przypadku odmian ozdobnych. Na przykład Pinus sylvestris 'Watereri’ ceni się za kolor i pokrój. Rozmnażanie wegetatywne zapewnia jednolitość upraw, eliminując różnice genetyczne.
Szybkość wzrostu młodych sadzonek
Sadzonki sosny z gałązek szybko rosną na początkowym etapie. Mają krótszy czas ukorzeniania, co pomaga w ich szybkim przesadzeniu do gruntu. Planowanie nasadzeń staje się łatwiejsze. To ważne zwłaszcza w dużych projektach ogrodowych.
- mniejsze ryzyko strat podczas przesadzania
- zachowanie wartości ozdobnych odmian
- możliwość szybkiego rozszerzenia plantacji
Wybór odpowiednich gałązek do rozmnażania
Wybieranie odpowiedniego materiału roślinnego jest kluczowe dla sukcesu w rozmnażaniu sosny z gałązki. Oto kilka wskazówek, kiedy i jakie gałązki zbierać, aby uzyskać zdrowe sadzonki iglaków.
Kiedy zbierać gałązki?
Najlepiej zbierać gałązki, gdy rośliny nie rosną intensywnie, zazwyczaj między jesienią a wiosną. Wrzesień i październik są idealne dla większości gatunków.
Unikaj zbierania w czasie silnych przymrozków. Dla choinek i cisów dobry moment jest po pierwszych mrozach. Czerwiec i lipiec to dobry czas dla świerków karłowatych.
Jakie gałązki są najlepsze?
Wybierz jednoroczne pędy, które są częściowo zdrewniałe, o długości ok. 6–10 cm. Do ukorzeniania w wodzie pasują zdrowe, elastyczne gałązki, długości 10–15 cm z przynajmniej jednym węzłem.
Nie używaj pędów uszkodzonych czy chorych. Takie gałązki źle się ukorzeniają i słabną przyszłe iglaki.
Jak obchodzić się z pobranymi gałązkami?
Do cięcia użyj ostrych, czystych narzędzi, by ograniczyć ryzyko infekcji. Zdejmij igły oraz łuski z dolnych 2 cm dla lepszego tworzenia się korzeni.
Staraj się nie dotykać ciętych miejsc rękami. Przechowuj gałązki w foliowej torebce i jak najszybciej umieść je w przygotowanym gruncie. Utrzymywanie czystości to podstawa walki z chorobami.
Przygotowanie gałązek do sadzenia
Właściwe przygotowanie gałązek jest kluczem do skutecznego rozmnażania sosny. Jasne wskazówki pomogą uniknąć typowych błędów i zwiększyć szanse na udane ukorzenienie.
Aby pobrać sadzonki, użyj ostrego noża lub sekatora marki Felco. Zapewni to czyste cięcie. Sadzonki warto pobierać z częścią piętki i języczkiem. Dla większości sosen, optymalna długość gałązki to 8–12 cm.
Zdejmij igły i łuski z dolnej części gałązki na około 2 cm. To przyspieszy ukorzenianie. Ważne jest, aby nie miażdżyć podstawy sadzonki. Dzięki temu zmniejszasz ryzyko infekcji.
Jak zwiększyć szanse na ukorzenienie?
Przechowuj gałązki w foliowych torebkach z wilgotnym ręcznikiem papierowym. Ważne jest, by sadzić je możliwie szybko po pobraniu.
Wybierz dobre podłoże, na przykład mieszankę torfu wysokiego z perlitem lub piaskiem w stosunku 1:1. Temperatura podłoża powinna wynosić 16–18°C, a powietrza 12–15°C. To pomaga korzeniom rosnąć i ogranicza stres sadzonek.
Niektóre gatunki szybko tworzą korzenie, na przykład jałowce i żywotniki w ciągu 6–8 tygodni. Inne, jak cisy, świerki i sosny, potrzebują więcej czasu.
Zastosowanie hormonu rootingowego
Ukorzeniacz może znacznie pomóc, szczególnie przy gatunkach trudniejszych do ukorzenienia jak sosna. Zanurzenie podstawy sadzonki w ukorzeniaczu zwiększa szansę na sukces.
Możliwa jest także metoda ukorzeniania w wodzie. Należy korzystać z przegotowanej lub destylowanej wody. Wodę należy wymieniać co 2–3 dni. Dodanie węgla aktywnego zapobiega gnicie. Obserwuj rozwój korzeni przed przesadzeniem do podłoża.
| Etap | Działanie | Efekt |
|---|---|---|
| Pobieranie | Ostry nóż/sekatorek, piętka i języczek | Czyste cięcie, mniej infekcji |
| Przygotowanie podstawy | Usunięcie igieł i łusek (ok. 2 cm) | Łatwiejsze ukorzenianie |
| Przechowywanie | Foliowa torba z wilgotnym ręcznikiem | Zachowanie żywotności sadzonek |
| Podłoże i temperatura | Torf:perlit/piasek 1:1; podłoże 16–18°C | Optymalne warunki dla korzeni |
| Wspomaganie | Ukorzeniacz lub ukorzenianie w wodzie | Wyższy odsetek ukorzenionych sadzonek |
Wybór podłoża i pojemników
Wybranie odpowiedniego podłoża i pojemników ma duże znaczenie dla sukcesu w rozmnażaniu drzew. Młode korzenie potrzebują lekkiego i przepuszczalnego medium. Medium to musi trzymać wilgoć, ale nie może dopuścić do zalewania.
Jakie podłoże jest odpowiednie?
Idealna mieszanka to torf wysoki zmieszany z perlitem lub piaskiem, w stosunku 1:1. To podłoże do sadzonek świetnie przepuszcza wodę i równomiernie utrzymuje wilgoć. Sosny najlepiej rosną w podłożu piaszczystym, lekkim. pH od 4 do 7 pasuje większości gatunków, włączając Pinus sylvestris.
Jakie pojemniki najlepiej sprawdzą się?
Początkowo najlepsze są małe doniczki. Po wykształceniu się pierwszych korzeni, należy przenieść rośliny do większych doniczek. Pojemniki muszą być trwałe i łatwe do zabezpieczenia na zimę.
Drenaż i jego znaczenie
Drenaż jest kluczowy, aby uniknąć przemoczenia i gnicienia korzeni. Na dnie pojemnika umieść grubą warstwę piasku, keramzytu lub żwiru. To poprawi odpływ wody. Szczególnie podczas przesadzania z wody do ziemi drenaż jest bardzo ważny.
Rozmnażając drzewa, pamiętaj także o rotacji powietrza i wilgotności. Dobrze przygotowane podłoże, pojemniki i drenaż to klucz do sukcesu. Takie warunki zapewnią młodym sosnom zdrowe korzenie i mocny start.
Proces sadzenia gałązek
Przygotowanie do sadzenia gałązek wymaga dobrego podłoża i szybkiej akcji. Najlepsze jest podłoże z torfu i perlitu lub piasku. To zapewnia dobre warunki dla sosny z gałązki.
Metody sadzenia: w ziemi czy w pojemnikach?
Możesz sadzić bezpośrednio w ziemi lub w pojemnikach. W ziemi potrzebujesz dobrego drenażu i wilgotnej gleby. Sadzenie w pojemnikach pozwala lepiej kontrolować warunki i łatwiej jest przesadzać młode sosenki.
Jak głęboko sadzić gałązki?
Gałązki sadź tak, by dolne 2 cm bez igieł były w ziemi. To pomaga roślinie tworzyć korzenie. Dopasuj długość sadzenia do typu drzewa, ale pamiętaj, by węzły były dobrze związane z podłożem.
Utrzymanie wilgotności po posadzeniu
Zachowanie odpowiedniej wilgotności jest ważne. Podłoże musi być wilgotne, ale nie moczone. W pojemnikach ziemia schnie szybciej, więc podlewaj regularnie i sprawdzaj wilgotność.
Przy ukorzenianiu w wodzie, zmieniaj ją co 2–3 dni. To zapobiega chorobom. Regularne kontrole pozwalają na szybką reakcję na zmiany wilgotności czy przesuszenie.
Pielęgnacja młodych sadzonek
Opiekować się młodymi roślinami to jak dbać o ich rytm życia i potrzeby. Oto kilka porad, jak zachować zdrowie młodych sosnowych sadzonek od początku aż do momentu ich przesadzenia.
Oświetlenie i temperatura
Młode sosny lubią jasne miejsca, ale nie bezpośrednie słońce. Najlepiej, gdy otrzymują rozproszone światło zarówno rano, jak i wieczorem.
Podczas ukorzeniania utrzymuj temperaturę powietrza na poziomie 12–15°C. Ziemia powinna być cieplejsza, około 16–18°C, co pomaga korzeniom rosnąć.
Po ukorzenieniu sadzonki należy chronić przed wiatrem. Używaj cieniowania, gdy słońce jest zbyt intensywne.
Nawożenie i podlewanie
Regularne podlewanie jest bardzo ważne, szczególnie w małych pojemnikach. Zawsze sprawdzaj, czy ziemia jest wilgotna, zamiast podlewać według ustalonego harmonogramu.
Zaczynaj nawozić, gdy sadzonki będą miały dobrze rozwinięty system korzeniowy. Wybieraj nawozy specjalne dla iglaków, ale o średnim składzie.
Nawożenie wykonuj rzadziej, ale częściej, by nie uszkodzić korzeni. Zawsze odprowadzaj nadmiar wody, aby uniknąć gnicia korzeni.
Ochrona przed szkodnikami
Regularnie sprawdzaj, czy na roślinach nie ma szkodników. Największymi wrogami są ochojnik sosnowy i zwójka sosnóweczka, atakujące młode pędy.
Jeśli znajdziesz szkodniki, zastosuj bezpieczne metody biologiczne lub środki ochrony roślin. Unikaj zbyt częstego podlewania, bo sprzyja to chorobom.
W okresie zimowym zabezpieczaj rośliny przed pleśnią śniegową. Usuwaj zarówno chore, jak i obumarłe sadzonki, aby zapewnić lepsze warunki dla pozostałych.
| Obszar pielęgnacji | Optymalne warunki | Praktyczne wskazówki |
|---|---|---|
| Światło | Rozproszone, jasne | Ustaw z północnej lub wschodniej strony; stosuj cieniówkę przy silnym słońcu |
| Temperatura | Powietrze 12–15°C, podłoże 16–18°C | Kontroluj nocne spadki; unikaj przeciągów |
| Podlewanie | Utrzymanie umiarkowanej wilgotności | Sprawdzaj wilgotność palcem; nie dopuść do zastoin wodnych |
| Nawożenie | Umiarkowane dawki dla iglaków | Rozpocznij po ukorzenieniu; stosuj częstsze, słabsze dawki |
| Ochrona | Profilaktyka przeciw szkodnikom i chorobom | Regularne kontrole; usuwaj chore sadzonki; zabezpieczaj na zimę |
Jakie są typowe problemy podczas rozmnażania?
Rozmnażanie drzew wymaga szczególnej uwagi. Każdy błąd przy zbieraniu materiału może stworzyć problemy w rozmnażaniu sosny. Omawiamy najczęściej występujące wyzwania i sposoby na ich uniknięcie.
Choroby i ich zapobieganie
Rany na gałęziach mogą przyciągnąć choroby. Do cięcia używaj tylko czystych narzędzi, takich jak Fiskars. Im szybciej to zrobisz, tym lepiej dla rośliny.
Za dużo wody prowadzi do rozwoju pleśni. Wybieraj lekkie, przewiewne ziemia i kontroluj wilgotność. Chore sadzonki usuń szybko, aby choroba się nie rozprzestrzeniała.
Problemy z ukorzenieniem
Nie każdy pęd łatwo się ukorzenia. Młode, roczne pędy rosną lepiej niż starsze, zdrewniałe.
Trzymanie gałązek w wodzie jest proste, ale istnieje ryzyko gnicia. Szczególnie, gdy liście dotykają wody lub woda nie jest zmieniana. Przy przenoszeniu z wody do gleby, iglaki mogą mieć trudności z adaptacją.
Zimowe wyzwania dla młodych sosen
Młode sosenki mogą cierpieć z powodu pleśni śniegowej lub mrozu. Brak odpowiedniej osłony zwiększa szansę na uszkodzenia.
Aby ochronić rośliny zimą, użyj słomianych mat czy osłon tunelowych. Możesz też przenieść pojemniki w osłonięte miejsce.
| Problem | Główna przyczyna | Praktyczne rozwiązanie |
|---|---|---|
| Infekcje przy pobieraniu | Zanieczyszczone narzędzia, rany | Dezynfekcja narzędzi, szybkie zabiegi, czyste podłoże |
| Choroby sadzonek | Nadmierna wilgotność, słaba cyrkulacja powietrza | Przewiewne podłoże, umiarkowane podlewanie, usuwanie chorych osobników |
| Problemy z ukorzenieniem | Zdrewniałe pędy, nieodpowiednia metoda ukorzeniania | Wykorzystanie młodych pędów, kontrola warunków wody i podłoża |
| Adaptacja po przesadzeniu | Przejście z warunków wodnych do ziemi | Stopniowe hartowanie, mieszanki z dodatkiem perlitu |
| Zimowe wyzwania | Mróz, śnieg, brunatna pleśń | Osłony, inspekty, agrowłóknina, słomiane maty |
Gdzie znaleźć dodatkowe informacje i zasoby
Szukając informacji o rozmnażaniu drzew, warto skorzystać z poradników i artykułów o iglakach. Publikacje te opisują jak przygotować podłoże i sadzonki. Znajdziesz tam również dane o zimowaniu i ukorzenianiu.
Książki o sosnach dają wiedzę na temat różnych gatunków i technik przycinania. Przeglądaj pozycje wydawnictw ogrodniczych i atlasy dendrologiczne. Pomogą one wybrać odmianę drzewa i zaplanować rozmnażanie.
Wskazówki dotyczące ukorzeniania sosen w wodzie można znaleźć online. Pomocne są informacje o wymianie wody i użyciu aktywnego węgla. Te strony często zawierają listy narzędzi i schematy opieki nad młodymi roślinami.
Książki i publikacje na temat sosny
Katalogi bibliotek i specjalistyczne księgarnie oferują przewodniki o odmianach sosny jak Pinus sylvestris. W książkach znajdziesz informacje kiedy zbierać sadzonki i jakie metody są najlepsze do ukorzenienia.
Strony internetowe i fora dla ogrodników
Fora ogrodnicze są pełne wiedzy z pierwszej ręki. Można tam znaleźć zdjęcia i relacje z prób ukorzeniania. Dyskusje pomagają porównać metody i wybrać najlepsze rozwiązania.
Lokalne organizacje i grupy wsparcia
Lokalne grupy ogrodnicze i szkółki roślin dają rady dotyczące gleby i chorób. Uczestnictwo w spotkaniach i warsztatach pozwala nabyć umiejętności i poznać doświadczonych ogrodników.
By zdobyć kompleksową wiedzę, dobrze jest czytać książki, artykuły i aktywnie uczestniczyć w forach. Lokalne organizacje często organizują praktyczne pokazy, co ułatwia naukę rozmnażania.
Jak długo czekać na wyniki?
Jeśli chcesz rozmnożyć sosnę z gałązki, musisz być cierpliwy. Jak długo będziesz czekał, zależy od wielu czynników. Różne gatunki, warunki oraz metody mają na to wpływ. Oto kilka wskazówek, jak śledzić postępy.
Proces wzrostu gałązek
Na start korzenie są cienkie i jasne. W wodzie pierwsze znaki mogą się pokazać w ciągu dni lub tygodni. W glebie to trwa dłużej, ale efekt jest bardziej stabilny.
Gatunki iglaste różnią się szybkością tworzenia korzeni. Świerki, sosny i jodły są z reguły wolniejsze.
Kiedy można przesadzić młode sosenki?
Przesadzanie jest dobrym pomysłem, gdy korzenie mają już 2–5 cm. To znak, że sosenka jest gotowa na nowe miejsce.
Wiosna, po zimie i gdy korzenie dobrze się rozwiną, to najlepszy czas. Zbyt wczesne przesadzanie zwiększa ryzyko straty rośliny.
Czas oczekiwania na pierwsze plony
Pierwsze nowe pędy i cechy ozdobne pojawiają się stopniowo. Zmiany w liściach są widoczne po kilku latach. Szyszki i nasiona dojrzewają jeszcze później.
| Etap | Orientacyjny czas | Wskaźnik gotowości |
|---|---|---|
| Powstanie pierwszych korzeni | kilka dni do kilku tygodni (woda), kilka tygodni do miesięcy (ziemia) | widoczne włoski korzeniowe |
| Przesadzanie do doniczki | gdy korzenie 2–5 cm | korzenie osiągają długość wskazaną powyżej |
| Przeniesienie na stałe miejsce | wiosna po przezimowaniu | usta- lony system korzeniowy, zdrowy przyrost pędów |
| Pierwsze szyszki i nasiona | 2–3 lata od kwitnienia | dojrzałe szyszki |
Również w praktyce działa to różnie. Dbaj o odpowiednią wilgotność, światło i temperaturę. To pomoże przyśpieszyć rozwój i zwiększy szansę na sukces.
Rozmnażanie sosny – praktyczne przykłady
Tu mamy przykłady, jak rozmnażać sosnę z gałązki. Można to łatwo sprawdzić w domowym ogrodzie. Opisy pokazują różne sposoby, czas oczekiwania i typowe trudności.
Opis sukcesu jednego z ogrodników
Marek, ogrodnik z Podlasia, podzielił się swoim sposobem na rozmnażanie sosny. Używał podłoża torf-perlit. Z gałązek o długości 10–15 cm zdejmował dolne igły i moczył końcówki w ukorzeniaczu. Następnie sadził je w mieszankę i dbał o wilgoć przez 6–8 tygodni.
Większość gałązek udało mu się ukorzenić w tym czasie. To pokazuje, jak ważne jest staranne przygotowanie i dobre podłoże.
Analiza różnych technik
Ukorzenianie gałązek sosny można robić na dwa sposoby. Pierwszy to używanie podłoża torf-perlit, drugi – woda. Ukorzenianie w podłożu daje szybkie rezultaty i zmniejsza ryzyko gnicia. Woda też może być dobra, ale trzeba być dokładnym.
Jeśli wybierzemy wodę, ważne jest, by użyć zdrowych gałązek. Trzeba wtedy zmieniać wodę regularnie. Kiedy korzenie osiągną 2–5 cm, przenosimy gałązkę do podłoża torf-perlit.
Porównanie klasowych metod rozmnażania
W tabeli znajdziemy porównanie różnych metod rozmnażania sosny. Zawiera czas ukorzeniania i główne zalety oraz wady. Dane pochodzą z doświadczeń ogrodników.
| Metoda | Czas ukorzeniania | Zalety | Wady |
|---|---|---|---|
| Ukorzenianie w mieszance torf-perlit | 6–8 tygodni | Wysoka skuteczność, stabilne warunki, zachowanie cech rodzicielskich | Wymaga kontroli wilgotności |
| Ukorzenianie w wodzie | 4–6 tygodni (widoczne korzenie) | Łatwe monitorowanie korzeni, prosta technika | Większe ryzyko infekcji, konieczność częstej wymiany wody |
| Siew nasion | 2–3 lata do dojrzewania szyszek | Duża liczba sadzonek, niskie koszty nasion | Zmienne cechy potomstwa, długi czas oczekiwania |
Ta analiza pokazuje, że rozmnażanie sosny z gałązki daje szybkie wyniki. Dobre jest, że sadzonki mają cechy, których oczekujemy. Porównując metody, widzimy różnice w czasie i cechach.
- Praktyczne wskazówki: wybieraj zdrowe pędy, używaj ukorzeniacza i podłoże, które dobrze przepuszcza wodę.
- Obserwacja: sprawdzaj wilgotność i korzenie co tydzień.
- Decyzja: wybierz metodę, która pasuje do twoich oczekiwań, co do czasu i cech rośliny.
Podsumowanie i kluczowe wnioski
Rozmnażanie sosny z gałązki to metoda dla ogrodników, którzy chcą zachować cechy sosny. Pomaga również przyspieszyć rozwój sadzonek. Warto pamiętać o kilku zasadach, które zwiększają szanse na sukces.
Najważniejsze zasady
Wybieraj krótkie, jednoroczne pędy o długości 6–10 cm. Usuwaj igły z dolnych 2 cm. Używaj czystych narzędzi.
Do ukorzeniania idealna jest mieszanka torfu i perlitu lub piasku w proporcji 1:1. Utrzymuj temperaturę podłoża na poziomie 16–18°C, a powietrza 12–15°C. Te warunki są kluczowe.
Co zapamiętać przed przystąpieniem do działania?
Możesz rozważyć ukorzenianie w wodzie, aby obserwować wzrost korzeni. Używaj przegotowanej lub destylowanej wody. Wymieniaj ją co 2–3 dni.
Przesadzaj sosny, gdy ich korzenie osiągną 2–5 cm. Pamiętaj, że różne odmiany mają różne preferencje. Na przykład Watereri lubi słoneczne miejsca i piaszczyste gleby o pH 4–7.
Zachęta do rozpoczęcia własnej przygody z sosnami
Zasady rozmnażania sosny są łatwe zarówno dla początkujących, jak i profesjonalistów. Potrzebujesz tylko trochę cierpliwości i kilku materiałów. Uprawa sosny to cenne doświadczenie i długoterminowa inwestycja w ogród.


